انحصار وراثت چیست؟
در زمان فوت فرد، اموالی که از او به جا مانده بین کسانی که از او ارث می برند، تقسیم می شود. در این راهنمای جامع قرار است هر اطلاعاتی که در زمینه تقسیم ارث بدان نیاز دارید از زبان وکیل انحصار وراثت بشنوید و بخوانید.
ورثه چه کسانی هستند؟
مطابق قوانین کشور اولاً اقلیتهای مذهبی به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی در تقسیم سهم الارث و تعیین ورثه مطابق مقررات خود عمل میکنند.
برای ایرانیان شیعه قانون 3 طبقه مشخص کرده است که طبقه اول نسبت به طبقه دوم اولویت دارد و همینطور طبقه دوم نسبت به طبقه سوم.
بنابراین به غیر از زن و شوهر که همیشه ارث میبرند برای اقدام نسبی تا وقتی که حتی یک نفر از طبقه بالاتر باقی باشد، نوبت به وراث طبقه بعد نخواهد رسید. میزان سهم الارث را هم قانون مشخص کرده است.
وارث کیست؟
به واسطه نسب و سبب افراد از یکدیگر ارث میبرند. مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی تنها درصورتی مستقر میشود که حقوق و دیون ترکه ادا شود. این حقوق و دیون شامل مواردی مانند: قیمت کفن میت، دیون مالی متوفی و وصایای متوفی تا ثلث ترکه است. تا زمانی که دیون متوفی پرداخت نشود هیچ کدام از ورثه نمیتوانند نسبت به اموال معاملهای انجام دهند. اگر تا قبل از این نسبت به اعیان ترکه معاملاتی کنند این معاملا ناقد نیست و افراد صاحب دین میتوانند این معاملات را برهم بزنند.
اگر تاریخ فوت اشخاصی که از یکدیگر ارث میبرند مجهول باشد و تقدم و تاخر آن معلوم نباشد، اشخاص مزبور از یکدیگر ارث نمیبرند، مگر در موارد خاصی مانند غرق شدن دو نفر که در ماده ۸۷۳ قانون مدنی به آن اشاره شده است.
علاوه بر این اگر اشخاصی که بین آنها توارث وجود دارد بمیرند و تاریخ فوت یکی معلوم و تاریخ فوت دیگری از جهت تقدم یا تاخر مجهول باشد، فقط آن شخصی که تاریخ فوت مجهول است از دیگری ارث میبرد.
وراث طبق قانون مدنی به سه دسته تقسیم میشود:
دسته اول :
همسر، پدر و مادر، فرزندان و یا نوهها
دسته دوم:
پدربزرگ و مادربزرگ، همسر، خواهر و برادر
دسته سوم:
همسر، عمه، عمو، دایی، خاله متوفقی
مراحل انحصار وراثت به طور خلاصه:
۱-تهیه مدارک لازم مثل استشهادیه
۲-ثبت نام ثنا یکی از وراث
۳-ثبت دادخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی
۴-مراجعه به شعبه ارجاع شده شورای حل اختلاف
۵- رفع نقص کردن مدارک و در صورت لزوم پیگیری استعلامات
۶- نشر آگهی در انحصار وراثت نامحدود
۷- پس از گدشتن ۳۰ روز از آگهی مراجعه جهت دریافت رای برابر اصل به نعداد ورثه از شورا
اظهارنامه مالیات بر ارث
شرایط انحصار وراثت و مالیات بر ارث محل سؤال بسیاری است. امور باقی مانده با لحاظ برخی معافیتها از متوفی مشمول مالیات است که در ادامه نکات ضروری در خصوص مالیات ارث بر خوانندگان محترم تقدیم میشود:
- همان طور که گفته شد طبقات ارث و وارث ۳ دسته هستند و مالیات آنها هم کاملاً متفاوت است. هر چه طبقه بالاتر باشد مالیات بر ارث بیشتر است.
- تأخیر در دادن اظهارنامه مالیاتی متوفیان بعد از ۱/۱/۱۳۹۵ مشمول جریمه نیست و در هر زمان میتوان اظهارنامه مالیاتی داد.
- هر یک از ورثه بهتنهایی و به قدر السهم خود میتواند اظهارنامه مالیاتی بدهد.
- میتوان فقط به صورت موردی مالیات یکی از داراییهای متوفی (ماترک) را پرداخت و مالیات مابقی اموال را به آینده موکول کرد.
-
درخواست تقسیم ورثه را چه کسانی میدهند؟
ارث بین ورثه متوفی تقسیم می شود و اما چه کسانی می توانند درخواست تقسیم ورثه را دهند :
1- هر یک از ورثه حق درخواست تقسیم سهم خود را دارد.
2- ولی و وصی و قیم هر وارثی که محجور باشد.
3- امین غایب و جنین.
4- کسی که سهم الارث بعضی از ورثه به او منتقل شده.
5- موصی له و وصی راجع به موصی به که وصیت به جز مشاع از ترکه شده (ماده 301 قانون امور حسبی).
درخواست تقسیم ارث باید کتبی باشد ، نام و مشخصات درخواست کننده و شخص فوت شده، ورثه و اشخاص دیگری که ترکه باید بین آنها تقسیم شود، و سهم هر یک معین شود.
درخواست تقسیم از چه مرجعی به عمل می آید؟
مطابق ماده 20 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 306 قانون امور حسبی درخواست تقسیم از دادگاه آخرین اقامتگاه متوفی به عمل می آید و اگر آخرین اقامتگاه متوفی معلوم نباشد دادگاه آخرین محل سکونت متوفی به عمل می آید.
ترتیب تقسیم
- افراز
- تقسیم به تعدیل
- تقسیم به رد
- اجبار به فروش و تقسیم ثمن